این سوره به خاطر مکی بودنش بحث هایی از مبدا و معاد دارد، و مخصوصا بیانگر کیفرهای گروهی از اقوام پیشین است که بر اثر لجاجت و عناد و پیمودن راه کفر و ظلم و فساد یکی، پس از دیگری، به عذاب‌های کوبنده اللهی گرفتار و هلاک شدند. و به دنبال هر یک از سر گذشت‌ها جمله ﴿وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ﴾("ما قرآن را برای تذکر، آسان ساختیم.آیا کسی هست که متذکر شود") تکرار می‌کند تا درسی باشد برای مسلمین و کفار.
به طور کلی محتوای این سوره را در چند بخش می توان خلاصه کرد:
- آغاز سوره که از مساله نزدیکی قیامت و موضوع شق القمر و اصرار مخالفان در انکار آیات الهی سخن می گوید.
- در بخش دیگر از نخستین قوم سرکش و متمرد و لجوج، یعنی قوم نوح و مساله طوفان به صورت فشرده ای بحث می کند.
- بخش دیگر داستان قوم عاد و عذاب دردناک آن‌ها را شرح می دهد.
- -در چهارمین بخش سخن از قوم ثمود و مخالفت آن‌ها با پیامبرشان صالح و همچنین معجزه ناقه و بالاخره مجازات آن‌ها با صیحه آسمانی است.
- سپس به سراغ قوم لوط می رود و ضمن اشاره گویا و فشرده ای به کفر و انحراف اخلاقی آن‌ها به قسمتی از عذاب دردناکشان اشاره می کند.
- در بخش دیگر سخن بسیار کوتاهی از آل فرعون و مجازات آن‌ها آمده است.
- و در آخرین بخش مقایسه ای میا این اقوام و مشرکان مکه و مخالفان پیامبر اسلام کرده، آینده خطرناکی را که در صورت ادامه این راه در پیش دارند بازگو می کند، و سوره را با شرح قسمتی از مجازات مجرمان در قیامت و پاداش‌های عظیم پرهیزکاران پایان می دهد.
وجه تسمیه
نامگذاری سوره به قمر به مناسبت نخستین آیه سوره است که از شق القمر بحث می کند.
فضیلت تلاوت سوره
در حدیثی از پیغمبر گرامی اسلام می خوانیم : "هرکس سوره "اقتربت"(قمر) را یک در روز در میان بخواند روز قیامت در حالی برانگیخته می‌شود که صورتش همچون ماه در شب بدر است، و هرکس آن را هر شب بخواند افضل است، و در قیامت نور و روشنایی صورتش بر سایر خلایق برتری دارد. "
مسلما این درخشندگی صورت در صحنه قیامت نشانه ایمان قوی و راستینی است که در سایه تلاوت این سوره و تفکر و سپس عمل به آن حاصل شده است نه تلاوتی خالی از اندیشه و عمل.
+ نوشته شده در دوشنبه یازدهم مرداد ۱۳۹۵ ساعت 15:4 توسط محمد جواد شریفی |
الرحمن و نام دیگرش «آلاء» پنجاه و پنجمین سوره قرآن است كه مكی و 78 آیه دارد.
در فضیلت این سوره از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده كه فرمودند هر چیزی عروسی دارد و عروس قرآن سوره الرحمن است .
و در روایات دیگری آمده : هركسی سوره الرحمن را قرائت كند خداوند به ضعف و ناتوانی او رحم می آورد و او توانایی ادای شكر نعمت های خدا دادی را پیدا می كند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: از قرائت سوره الرحمن و عمل به آن غافل نباشید زیرا این سوره در دل منافقان استقرار نمی یابد. در روز قیامت خداوند این سوره را به شكل انسانی در بهترین شكل و خوشترین بو وارد می كند تا اینكه در جایگاهی كه نزدیكتر از آن وجود ندارد نزد خداوند می ایستد آنگاه خداوند می فرماید چه كسی در دنیا همواره تو را قرائت می كرد؟
سوره الرحمن در جواب می گوید ای پروردگارم فلان و فلان پس از آن چهره ایشان سفید و نورانی می شود خداوند به این گروه می فرماید هر كس را كه دوست دارید شفاعت كنید آن گاه خداوند می فرماید به بهشت وارد شوید و هرجایی كه دوست دارید سكونت گزینید.
از امام صادق علیه السلام نقل شده: هر كس سوره الرحمن را قرائت كند و همه جا پس از آیه «فبای الاء ربكما تكذبان» بگوید: «لابشیء من الائك رب اكذب» اگر در آن روز یا شب از دنیا برود شهید محسوب می شود.
از حضرت زهرا سلام الله علیها روایت شده است: قرائت كننده سوره الرحمن در ملكوت آسمان ها و زمین ها ساكن در بهشت فردوس خوانده می شود.
امام صادق علیه السلام فرمودند: اگر سوره الرحمن را بنویسند و همراه كسی كه درد چشم دارد باشد، بهبود می یابد.
چرا عروس قرآن
همچنین در میان آیات و سوره‌های قرآن، بعضی از درخشندگی و برجستگی خاصی برخوردارند که ائمه‌علیهم السلام به آن‌ها اشاره کرده‌اند. از آن جمله سوره «الرحمن» است که «عروس قرآن» لقب گرفته است.(مستدرک الوسائل، ج 4، ص 351: روی عن موسی بن جعفر، عن آبائه عنه قال: «ولکل شی‌ء عروس و عروس القرآن سوره الرحمن - جل‌ذکره - ».)
اما چرا «عروس» و نه چیز دیگر؟ معلوم است که به خاطر زیبایی این سوره است، آن هم زیبایی مفاهیم این سوره، نه زیبایی ظاهر آیات و الفاظ آن؛ چه اینکه ظاهر آیات این سوره چندان تفاوتی با دیگر سوره‌ها ندارد و شاید بتوان سوره‌های زیباتری هم از نظر نظم و نثر در قرآن پیدا کرد که به آن‌ها لقب «عروس» داده نشده است.
آثار و بركات سوره
1)آسان شدن امور :
از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده: هر كس این سوره را بنویسد و به خود همراه داشته باشد خداوند هر كار سختی را برای او آسان می كند.
2) درمان درد چشم
امام صادق علیه السلام فرمودند: اگر سوره الرحمن را بنویسند و همراه كسی كه درد چشم دارد باشد، بهبود می یابد.
3) بهبود بیماری طحال، قلب و...
مرحوم كفعمی در كتاب المصباح آورده است : اگر سوره الرحمن را بنویسند و بشویند و از آب آن بیاشامند برای بیماری طحال و دردها و بیماری های قلب مفید است و اگر نوشته آن را برای درد چشم و بیماری صرع به همراه داشته باشند بهبود می بخشد.
4)آسان شدن وضع حمل:
برای تسهیل وضع حمل آیه «سنفرغ لكم ایها الثقلان فبای الاء ربكما تكذبان» را بنویسند و بر پشت حامله ببندند بعد كه فارغ شد آن را باز كنند.
بسم الله الرحمن الرحیم